Ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum) – inaczej: Ostrzeń warzywny, Oset warzywny, Czarcie Żebro, Chrabust, Drapacz łąkowy, Strachopłoch a także Pietra ziele.
Roślina wieloletnia występująca w Europie za wyjątkiem rejonu Morza Śródziemnego, na Syberii i nad Morzem Czarnym. W Polsce pospolita na podmokłych terenach łąk, torfowisk i rowów, na skraju lasów cienistych, nad brzegami stawów, jezior itp. Należy uważać, ponieważ łatwo jest o pomyłkę. Wygląd rośliny zbliżony jest do ostu, lecz bez kolców, ale ma na łodyżce i końcach listków meszek, który dopiero po ususzeniu jest kłujący. Młode zielska jak i jego kłącza są jadalne i stąd pochodzi nazwa rośliny. Uprawiana jest także jako warzywo na Wyspach Japońskich i Półwyspie Indyjskim. Ma ono cenne wartości odżywcze dzięki dużej zawartości białka, wapnia, potasu i magnezu. Obecnie można nabyć w sklepach zielarskich i aptekach gotowe ziele (Herba Cirisii Oleracei). Zioło niegdyś o dużym znaczeniu w medycynie ludowej, obecnie zapomniane i wykorzystywany jest w znacznie mniejszym zakresie, lecz doniesienia z ostatniej dekady wskazują na wzrost zainteresowania tą rośliną.
Łagodzi stany zapalne i świąd skóry. Stosować go można przy wysypkach alergicznych i trądziku, uszkodzeniach skóry. Leczy oparzenia termiczne, chemiczne, słoneczne. Można go również stosować do mycia skóry głowy przy występowaniu łupieżu. Wykazuje dużą skuteczność powstrzymującą wypadanie włosów i przyspiesza ich odrost. Odwar z czarciego żebra stosowany wewnętrznie uspokaja nerwy i wzmacnia siły człowieka cierpiącego na ogólne osłabienie. Stosowany zewnętrznie zapobiega bólom głowy i wypadaniu włosów. Leczy zapalenie oczu, zatok bocznych nosa. Ostrożeń działa moczopędnie, odtruwająco i oczyszczająco. Ponadto działa przeciwreumatycznie, wzmacnia organizm i jego odporność. Wpływa na wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii.
Ciekawostka:
Kąpiel z odwaru działa orzeźwiająco, wyciąga chorobę z organizmu. Stosowany jest do dziś w wielu rejonach Europy środkowej wewnętrznie i zewnętrznie przy obłąkaniach, przeklnięciach oraz do usuwania następstw uroków rzuconych przez złych ludzi. Należy się wykąpać w wodzie, do której wlewa się napar z garści czarciego żebra, wrzuca 3 szczypty soli i wodę święconą. Odwar z ziela po kąpieli gęstnieje czasem galaretowacieje. Wygląda to tak, że po obmyciu chorego na powierzchni wywaru z czarciego żebra pojawiają się tak jakby tłuste plamy, płyn może gęstnieć lub wyglądać jak galareta lub wytrącać kłaczkowaty osad. Gdy natomiast kąpie się człowiek zdrowy, to odwar nie zmienia swojej gęstości. Wylewać trzeba taką wodę na rozstajach dróg lub w odludnym miejscu aby „uroki” nie przeszły na innych.
Jeżeli czujesz, że Twoje ciało wymaga oczyszczenia z nagromadzonej negatywnej energii zrób sobie kąpiel w czarcim żebrze. Niech ta kąpiel będzie rytuałem oczyszczającym: zapal świecę, stwórz odpowiedni nastrój przez włączenie odpowiedniej muzyki i po prostu się zrelaksuj. Wejdź do wanny i zmyj z Siebie te wszystkie problemy a świecy pozwól wypalić się do końca. Najlepiej jest zrobić taką kąpiel podczas ubywającego księżyca.
5 Luty 2004
* * * * *
To stara część pierwotnego zapisu który powstał ponad piętnaście lat temu. Postanowiłem go uzupełnić o aktualnie posiadaną wiedzę nt. Dioskowego Ziebra.
Bardzo ciekawe na temat Czarciego żebra, a także innych gatunków rodzaju Cirsium są prace m.in. Jolanty Nazaruk z departamentu farmakognozji UM w Białymstoku
(UWAGA – będzie cholernie nudno)
W surowcu odnaleziono m.in. flawonoidy, sterole, alkaloidy, poliacetyleny, acetyleny, fenolokwasy, triterpeny, węglowodory, laktony seskwiterpenowe, lignany oraz sole mineralne. Spośród flawonoidów występują m.in. linaryna oraz pektolinaryna jak również apigenina, glukozyd apigeniny, metylokwercetyna i skutelaryna. Pośród triterpenów to taraksasterol i β-amyryna, lupeol, stigmasterol, taraksasterolu, stigmasterol. Dodatkowo garbniki pochodne pirokatechiny, pektyny, karotenoidy, węglowodory, żywice i sole mineralnych. Ostrożeń zawiera również kwasy fenolowe oraz alifatyczne aldehydy takie jak winylopentaacetylen i tetradekadien. Sporą grupa związków obecnych w rodzaju Cirsium są lignany, będące pochodnymi alkoholi fenolowych (alkohol koniferylowy, alkohol synapinowy i alkohol kumarylowy). W 2010 roku opublikowane dokładne badania określenie zawartości lignanów w Ostrożeniu – obecne są dwie grup lignanów glikozydowych: arktyna i arktygenina oraz trechalozyd i trechalogenina. Jak to się zatem przekłada na potencjalne możliwości zastosowania tego zioła czas wreszcie wyjaśnić.
Pektolinaryna wywołuje efekt porównywalny do kwasu acetylosalicylowego podczas gdy Linaryna wykazuje średnią aktywność biologiczną. Natomiast sama Linaryna pobudza produkcję cytokin odgrywających ważną rolę – wywierają duży wpływ na przebudowę i naprawę uszkodzeń elementów tkankowych poprzez koordynację aktywności wielu innych komórek, m.in. fibroblastów, osteoklastów i komórek śródbłonka.
Wiadomo – pojedyncze substancje fajnie działają in-vitro czyli po prostu w labciach. Na organizm w wyciągach działają całe kompleksy różnych związków wyizolowanych z surowca. Koreańczycy zauważyli, ze wyciągi alkoholowe w szczególności z kwiatów wykasują silniejsze właściwości aniżeli pozostałe preparaty z zioła. Nie neguje się jednak bezużyteczności takich produktów lecz wypada rozumieć iż będą one słabsze w działaniu jeśli wykonamy je z ziela Cirsium oleraceum.
Okazuje się, że takowe wyciągi (intrakt 1:5 na gorącym 50% etanolu) mają silne właściwości przeciwdrobnoustrojowe m.in. względem takich patogenów jak:
- Staphylococcus aureus
- Bacillus subtilis
- Pseudomonas aeruginosa
- Klebsiella pneumoniae
- Escherichia coli
- Streptococcus faecalis (Enterococcus faecalis)
- Candida monosa
Podążając doświadczeniem ludowym współczesne badania kliniczne wykazały, że Herba Cirsii oleracei ma działanie moczopędne, ogólnie odtruwające oraz ułatwiające wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii, za co odpowiadają obecne flawonoidy. Ostrożeń ma również właściwości wzmacniające i zwiększające odporność organizmu dzięki obecnym w nim triterpenom. Wykazano także działanie przeciwkrwotoczne. Zioło zapodane bezpośrednio na skórę w postaci okładów i kąpieli wykazuje silne działanie przeciwzapalne. Zarówno samo ziele jaki i korzeń stosowane w formie działa moczopędne i przeciwzapalne co może być stosowane jako środek wspomagający w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i mięśni, w dnie moczanowej, w problemach z nerkami skutkującymi zmniejszeniem wydalania moczu oraz w niektórych chorobach skórnych. Klasyczne wyciągi wodne zaleca się w zapaleniu spojówek, świądzie skóry, wysypce alergicznej, trądziku, uszkodzeniu naskórka a także w oparzeniach termicznych i słonecznych pierwszego stopnia, żylakach, łupieżu i wypadaniu włosów a także jako dodatek do kąpieli w pielęgnacji skóry.
Napar z ziela Czarciego Żebra można zastosować zewnętrznie nawet u niemowląt – szczególnie u dzieci z atopowym zapaleniem skóry. Kąpiel taka szybciutko daje maluchowi ulgę i poprawia stan zdrowia maleństwa.
Ostrożeń wykazuje właściwości odtruwające, żółciotwórcze i żółciopędne, co daje dodatkowe oręże w leczeniu i zapobieganiu kamicy żółciowej, stanów zapalnych wątroby i niedoboru żółci. Chrabust zatem zmniejsza cofanie się żółci do żołądka, jak również niweluje stany zapalne żołądka i dwunastnicy oraz wspomagając dodatkowo regenerację uszkodzonych komórek wątroby.
Współczesne badania i obserwacje dotyczą zastosowania wyciągów z Ostrożenia warzywnego w zastosowaniu do wspomagania leczenia nowotworów a w szczególności hamowania stanów zapalnych związane z przerostem gruczołu krokowego podobnie jak ich właściwości przeciwnowotworowe czyli PREWENCYJNE ! W roku 2000 potwierdzono iż zioło to zapobiega wystąpieniu raka piersi i prostaty. Lignany posiadają również zdolność aktywowania receptorów estrogenowych, co potencjalnie może być kierunkiem wspomagania leczenia w estrogenozależnych chorobach naczyń krwionośnych. Pozostałe składniki występujące w tej roślinie są na tyle obiecujące iż wymagają dogłębnego dalszego badania na pod kątem mechanizmów zapobiegania oraz leczenia nowotworów.
Jednak nie ma aż tak CUDOWNIE – Czarcie żebro stosowane nierozsądnie i poza kontrolą może pokazać pazury – mogą wykazywać działanie toksyczne, prowadzące do efektu przeciwnego, a mianowicie mogą powodować stłuszczanie wątroby a w szczególności ekstrakty etanolowe (czyli Tynktura z Czarciego Żebra) indukują kumulację lipidów w komórkach śródbłonka wątroby, co może prowadzić do przewlekłej choroby tego narządu…
a teraz wisienka na torciku
Bardzo zbliżone właściwości obserwuje się także u pozostałych kuzynów Chrabusta:
- Cisrium arvense
- Cirsium rivulare
- oraz Cirsium vulgare…
Ci z Was, którzy chcą sobie przypomnieć podstawowe właściwości Ostrożenia warzywnego znajdą je we wpisie dr Henryka Różańskiego
https://rozanski.li/803/herba-cirsii-oleracei-ziele-ostrozenia-warzywnego/
lub sięgnąć do Postępów Fitoterapii 2/2011 gdzie znaleźć można monografię Anny Parus i Anny Grys „Ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum) – substancje aktywne, możliwe zastosowanie”.
Jeszcze mnie korci by przetrzepać ruskia źródła co mają do powiedzenia na temat zielska, któe zowią Бодяк огородный i Бодяк овощной…