wpis z archiwum – 19 Grudnia 2015

Zdecydowałem się przybliżyć Wam jedną z roślin pomijaną we współczesnej literaturze zielarskiej – Złoty Wąs, zwaną „Золотой ус” czyli gatunek Calissia fragrans. W naturze jest to roślina poszycia lasów tropikalnych Ameryki środkowej u Nas uprawiana jako popularna roślina doniczkowa błędnie i niesłusznie czasem nazywana Trzykrotką. Spotyka się również Smużynę płożącą (Calissia repens) i Smużynę wyniosłą (Calissia elegans) mylnie utożsamiane ze Złotym Wąsem.

Smużyna wyniosła

Roślina jest bardzo łatwa w uprawie. Wymaga silnego, ale rozproszonego światła. Najlepiej jest uprawiać ją przy zachodnim lub wschodnim oknie gdyż preferuje obfite lecz rozproszone światło – źle znosi bezpośrednie długie nasłonecznienie co powoduje wybarwianie pędów na fioletowo i szybsze starzenie się natomiast przy zbyt słaby oświetleniu pojawiają się wydłużone i rzadko ulistnione pędy. Dobrze też rośnie w kuchni czy łazience (wysoka wilgotność). Lubi niższe temperatury: powyżej 23°C intensywnie rośnie i szybko starzeje się, zaś zwarty pokrój ma w pomieszczeniach o temperaturze 10÷15°C. Lubi wilgotne powietrze i wilgotną glebę, ale nadmierne podlewanie powoduje gnicie korzeni zatem drenaż wskazany. Dokarmiać można nie częściej niż raz w miesiącu nawozem wieloskładnikowym. Niestety często trzeba przesadzać do większych doniczek – młode egzemplarze nawet dwukrotnie w roku. Złoty wąs rośnie szybko i niestety szybko się starzeje pomimo swej długowieczności. Starsze pędy ogałacają się z dolnych liści i stają się nieładne. By utrzymać roślinę we właściwym pokroju trzeba ją często odmładzać z nowych sadzonek przez ukorzenianie wierzchołkowych kawałków pędu, umieszczając je od razu po kilka sztuk w doniczce ziemią. Gdy zaczną rosnąć, uszczykuje się im wierzchołki aby się rozgałęziały. Można też wykorzystywać jej tendencje do płożenia się pozwalając na ukorzenienie się jej płożących, długich korzeni „усы” wyrastających z węzłów u starszych roślin, od których wzięła się rosyjska nazwa. Stare zielarki uznają, że Złoty Wąs staje się leczniczy dopiero wtedy, gdy uformuje się na nim nie mniej niż dziewięć pełnych członów o zabarwieniu brązowo-fioletowym.

Właściwości lecznicze Złotego Wąsa tłumaczy się obecnością substancji z grupy flawonoidów i steroidów. Ponadto sok zawiera bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu mikroelementy takie jak żelazo, chrom i miedź. Jako zioło Złoty Wąs zmniejsza kruchość naczyń krwionośnych, ma działanie uspokajające, przeciwzapalne, wspomaga gojenie się ran, oparzeń i stłuczeń. Do użytku wewnętrznego stosuje się w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy, jako zioło żółciopędne i wykazujące aktywność przeciwnowotworową. Sok Calissii zawiera dwa flawonoidy: Kwercetynę i Kaempferol.

• Kwercetyna ma pozytywne działanie przy leczeniu stanów zapalnych, w tym zapalenia stawów, choroby zwyrodnieniowej stawów, astmy, chorób alergicznych skóry i błon śluzowych oraz chorób układu krążenia, w profilaktyce miażdżycy tętnic i oraz w kosmetyce.
• Kaempferol wzmacnia naczynia krwionośne, działa tonizująco, ma właściwości przeciwzapalne, usuwające substancje szkodliwe i jest silny moczopędnie. Jest on stosowany do leczenia różnych chorób zapalnych, alergii i nieprawidłowego funkcjonowania układu moczowego.

Obecne w roślinie fitosterole mają działanie estrogenowe, jak również przeciwbakteryjne, antymiażdżycowe i przeciwnowotworowe. Zawartość wysoce aktywnej substancji β-sitosterolu pomaga w zwalczaniu takich chorób jak: miażdżyca tętnic, choroby metaboliczne, zaburzenia endokrynologiczne i zapalenie gruczołu krokowego. Złoty wąsy to doskonałe narzędzie dla wzmocnienia odporności. Zwiększa intensywność procesów metabolicznych, stymuluje żywotność i aktywuje komórki układu odpornościowego.

Według niektórych zielarek jest to najlepsza roślina do leczenia chronicznego zapalenia trzustki. Roślina ta także skutecznie zwalcza patogenną mikroflorę, likwiduje bóle, reguluje wydzielanie gruczołów trzustki, śledziony i pracę kory nadnerczy. Leczy stan zapalny woreczka żółciowego i dróg żółciowych, żołądka i jelita cienkiego. Stabilizuje równowagę kwasowo-zasadową w układzie pokarmowym, usuwa złogi z organizmu, posiada bardzo dobre właściwości immunostymulujace. Rozcieńcza mokry śluz (plwocinę) zmniejsza hipersekrecję (wydzielanie) i obrzęk błon śluzowych oskrzeli u astmatyków, co znacznie poprawia ogólny stan chorych i często prowadzi do całkowitego wyleczenia z dychawicy oskrzelowej.

Sok z rośliny ma bardzo dobre właściwości gojące rany, dobrze leczy dolegliwości skórne: liszaje, wrzody.

Jako surowca używa się zarówno liści jak i łodyg. Przed rozpoczęciem przeróbki surowiec powinien być owinięty w folię i pozostawiony 3 dni na dolnej półce w lodówce (temperatura 2÷4° C). Z łodyg Złotego Wąsa przygotowywane są środki wyłącznie do użytku zewnętrznego! (niestety nie potrafię znaleźć przyczyny takich zaleceń).

Niezmiernie istotne są zasady podczas stosowania jego przetworów:

• należy całkowicie wyeliminować alkohol, tłuszcze zwierzęce, napoje gazowane, świeży chleb, bułki, ciasta, ciastka, wszystkie konserw, przetworów mlecznych
• zaleca się ograniczenie w diecie ziemniaków, soli i cukru; pierwszeństwo powinny mieć surowe warzywa i owoce; masło należy zastąpić oliwę z oliwek
• wskazanym jest zwiększenie spożycia ryb, orzechów włoskich i migdałów
• jeśli chory był leczony chemioterapią lub radioterapią, a także stosował mocno działające inne preparaty roślinne, zaleca się kurację złotym wąsem stosować dopiero miesiąc po zakończeniu wymienionych terapii.

Istotne również są przeciwwskazania do stosowania tego zioła:

• należy pamiętać, że Złoty Wąs nie powinien być stosowany w połączeniu ze środkami wywierającymi silny wpływ na wątrobę i nerki
• zioło jest przeciwwskazane u osób cierpiących na wole endemiczne
• nie należy stosować zioła w czasie ciąży
• odradza się stosowania zioła przy antybiotykoterapii
• podobnie jeśli jest stosowana chemio- lub radioterapia, leczenie Złotym Wąsem powinno być odroczone
• preparaty ze Złotego Wąsa wzmacniają efekt glikozydów nasercowych (konwalii, naparstnica i itd.)
• nie zaleca się równoczesnego stosowania zioła razem z lekami nasennymi i uspokajającymi

Zasady już znacie więc teraz trochę przepisów:

Nalewka – jeden z najbardziej skutecznych preparatów z tej rośliny. Do przygotowania nalewki używa się zwykle alkoholu o mocy 40%. Używa się pędy boczne choć przy większym nastawie można zużyć całą roślinę. Zaleca się użycie 30÷50 segmentów łodyg razem z liśćmi na 1 litr alkoholu. Surowiec należy posiekać, umieścić w dużym słoju i zalać alkoholem. Odstawić w ciemnym miejscu na dziewięć dni.

Dawkuje się ją dwa razy dziennie po ½ szklanki wody, w której dodano 30 kropli nalewki  Po 10 dniach koniecznie trzeba zrobić przerwę na 10 dni i powtórzyć terapię.

Nie rozcieńczaną nalewkę stosuje się także do nacierań stawów, zmian typu ostroga piętowa czy haluksy.

 

Maść – aby przygotować maść można użyć świeżego soku, oleju lub nalewki. Jako podłoże maści można stosować dowolny kremy, lanolinę i inne. Lanoliny korzystnie wybiera się, gdy wytwarza się maść na bazie soku lub nalewki. Stosunek ilości świeżego podłoża maści do soku to 1:3, do nalewki 2:3.

 

W sytuacji kiedy przetwory zawierające alkohol są przeciwwskazane warto wykorzystywać napary i odwary. Szczególnie cenne są one w leczeniu chorób wątroby.

Napar – zaleca się stosowanie naparów łączonych z kwiatem nagietka lecz musza być one przygotowane oddzielnie:

• dwie łyżeczki kwiatów nagietka na szklankę wrzątku i dostawić do naciągnięcia na godzinę;
• jeden długi (co najmniej dwudziestocentymetrowy) liść Calissii zalać litrem wrzątku w termosie i odstawić na 5÷6 godzin.
• przed użyciem wymieszać mikstury w proporcji 2 łyżeczki naparu z nagietka na 1 łyżeczkę naparu ze Złotego Wąsa.

Przyjmować trzy razy dziennie, pół godziny przed posiłkiem. Zazwyczaj wystarcza stosowanie przez okres 1÷2 tygodni, jednakże należy nie przekraczać terapią 2 miesięcy. Zaleca się po upływie 10 dni stosowania zrobienia jednodniowej przerwy.

Olej do użytku zewnętrznego – stosowany w leczeniu chorób skóry, oraz do wmasowań w chorobach stawów i dolegliwościach reumatycznych. Sporządza się go na bazie oliwy z oliwek. W wyniku doświadczeń ustalono, że produkt o najwyższej jakości uzyskuje się z wysuszonego materiału. Z segmentów pędów z liśćmi wyciska się sok, który może być użyty do innych celów a pozostałe wytłoki suszy, rozdrabnia wypełnia pojemnik do połowy i zalewa oliwą. Poddaje się go maceracji w ciepłym miejscu przez 3÷4 tygodnie maceracji ma miejsce, po którym oddziela się olej od surowca zlewając go i wyciskając z surowca.

„Złota Maść”
Z pokolenia na pokolenie przekazywany jest tez przepis na maść do gojenia ran. Składa się ona ze świeżego soku Złotego Wąsa, świeżego soku z Aloesu, świeżego soku z kalanchoe (żyworódki). Do przygotowania leku używa się świeżo ściętych liści tych roślin (z zachowaniem zasady, że surowiec do obróbki z pędów złotego wąsa musi leżakować w lodówce). Uzyskany sok konserwuje się 95% alkoholem etylowym w proporcji 100 ml soku – 20 ml alkoholu. Maść przygotowuje się na bazie tłuszczu gęsiego: w 100 ml ogrzanej do stanu płynnego bazy dodaje się 50 ml aktywowanego soku i 1 łyżeczka wywaru z żywokostu. W leczeniu oparzeń dodatkowo dodany żywokost zawierający Alantoinę sprzyja szybszemu i prawidłowemu gojeniu się blizny. Maść pomaga również w leczeniu chorób skóry (pęknięcia, drobne rany etc.). Uzyskana wcześniej mieszanina soków może być stosowana do kremów do twarzy, zastępując tłuszcz gęsi lanoliną i dodając 1 łyżeczka witaminy A.

Część Zielich zza naszej wschodniej granicy stosuje specjalny olejowy balsam na bazie spirytusowego wyciągu ze złotego wąsa dla wspomagania leczenia raka:

• do przygotowanego słoja wlewa się 40 ml oleju słonecznikowego i 30 ml nalewki ze złotego wąsa, po czym naczynie szczelnie zamyka a zawartość dobrze miesza wstrząsając.
• wypija się ów balsam jednym haustem i stosuje trzy razy dziennie o tej samej porze na 20 minut przed jedzeniem zachowując zasadę 10 dni terapii i 10 dni przerwy.
  

Informacje przygotowałem na podstawie:

Влодимир Николаевич Огагьков – Золотой ус, Лекарственные Растения но 2/2003 г

Tamus communis w rosyjskojęzycznej botanice, Dioscorea communis w europejskiej.
Często spotykany w literaturze jako Stepworm, Black Bryony, Lady’s-Seal oraz Black Bindweed.

Nazwa „Адамов корень” ma swoje pochodzenie w starej legendzie

…biblijny Adam w Raju potknął się i zranił nogę. Ewa, która była w pobliżu, nie wiedziała, jak mu pomóc. Wówczas na ścieżce zobaczyła długi korzeń w kształcie kręgosłupa. Przyłożyła rozgniecioną roślinę do rany Adamowi i nim się obejrzała rana się szybko zagoiła. Ewa wkrótce spostrzegła, że z resztek owego korzenia wkrótce z wyrosła długa winorośl…

Roślina ma wiele pospolitych nazw. Na przykład na Ukrainie zioło to nazywane jest „нетрогай-зелье” prawdopodobnie ze względu na toksyczne owoce. Często też u naszych wschodnich sąsiadów spotyka się nazwy „перепут-корень” lub „недоступ-корень” odnoszące się do faktu, że surowiec jest niezwykle trudny do wykopania, gdyż jest posplatają z korzeniami innych roślin.

Dioscorea communis  to gatunek wieloletniej zielnej rośliny rośliny dorastającej nawet do wysokości czterech metrów, z łodygami, które „sznurują” (tak potocznie nazywa się zjawisko oplatania roślin podporowych przez pnącza) zgodnie z ruchem wskazówek zegara o czym niewiele osób wie i na co mało kto zwraca uwagę.

Liście w kształcie serca o długości do 10 cm i szerokości 8 cm spiralnie wyrastają na łodydze na długich (do 5 cm) ogonkach z łukowatą żyłką.

Roślina jest dwupienna czyli osobno istnieją „chłopcy” (z męskimi kwiatami) i osobno „dziewczynki” (z kwiatami żeńskimi) i tylko na nich znajdziecie zawiązane dojrzewające na czerwono owoce.

Kwiaty są niepozorne, zielonkawo-żółte o średnicy 3÷6 mm, z sześcioma płatkami – męskie zebrane w smukłych 5÷10 cm kłosach, żeńskie natomiast w mniejszych skupiskach. Okres kwitnienia trwa od maja do czerwca, po czym pojawiają się owoce, początkowo jasno-zielone a w trakcie dojrzewania stają się koralowo-czerwone i osiągają średnicę do jednego centymetra.

kwiaty męskie

kwiaty żeńskie

owoce

To co nas interesuje a co zowie się Адамов корень to dość duża, często wielokrotna bulwa, często podwójna lub trójdzielna, w kolorze ciemnobrązowym jednak o bielutkim miąższu. Waga „dorosłego” korzenia w starych roślinach osiąga nawet 10÷15 kg, jednak tylko bardzo stara roślina może osiągnąć ten rozmiar korzenia. Podobnie jak reszta rośliny, bulwa ze względu na obfitość saponin wykazuje właściwości drażniące i toksyczne.

bulwy

Pochrzyn Zwyczajny, bo tak powinniśmy nazywać tą roślinę jest gatunkiem rodzimym i rozpowszechnionym w całej południowej i środkowej Europie, w północno-zachodniej Afryce, w zachodniej Azji aż po Iran i Krym, na Wyspach Brytyjskich aż po Wyspy Kanaryjskie.

Dioscorea communis to gatunek jest typowo leśny, występujący od poziomu morza aż do gór, zazwyczaj w gęstych lasach choć można go również znaleźć na zaroślach i żywopłotach.

Jako ciekawostkę dodam, że ugotowaniu młode pędy są powszechnie spożywane w południowej Francji, w Hiszpanii, w Portugalii, we Włoszech i na Chorwacji. Może ktoś z Was odnajdzie tradycyjne receptury jak sporządzać takie dania.

Wszystkie składniki Czarnej Bryonii (Black Bryony) w tym bulwy, są toksyczne ze względu na wysoką zawartość saponin. Dawniej wykorzystywano go właśnie z tego względu wyłącznie zewnętrznie jako okłady i maści na siniaki oraz stany zapalne jednakże stosowanie musiało być ostrożne z racji częstych indywidualnych reakcji kontaktowych powodujących powstawanie bolesnych pęcherzy.

Rosyjscy naukowcy jednak wzięli pochrzyn pod lupę i wyodrębnili w nim prócz saponin, szczawiany wapnia, histaminę. Najciekawsze są właśnie owe bulwy, które mają wielowiekową historię zastosowania – znaleziono w nich: garbniki, karotenoidy, polisacharydy, kwasy szczawiowy i mrówkowy, skrobię, mocznik, kumaryny, kwas brinolowy, alkaloidy, związki azotu, olej tłuszczowy, żywice, fitosterole i ich glikozydy, olejki eteryczne, tetracykliczne saponiny triterpenowe i pochodne briogeniny (głównie Brionina i Brionidyna) także fenantreny:
 7-hydroksy-2,3,4,8-tetrametoksyfenantren,
2,3,4-trimetoksy-7,8-metylenodioksyfenantren,
3-hydroksy-2,4-dimetoksy-7,8-metylenodioksyfenantren,
2-hydroksy-3,5,7-trimetoksyfenantren
i 2-hydroksy-3,5,7-trimetoksy-9,10-dihydrofenantren.

tyle z chemii tego co w ziółku dotychczas odnaleziono

W medycynie ludowej naszych wschodnich sąsiadów Адамов корень ma unikalne i dość silne właściwości lecznicze:

• oczyszczające krew
• regenerujące
• i przeciwzapalne

Jako surowiec leczniczy stosuje się właśnie owe bulwy. Współczesna rosyjska i wcześniej radziecka farmakologia oferowała preparaty na bazie tego surowca:

• fitopreparat „Акофит” w kaukaskiej oficjalnej medycynie jest stosowany w leczeniu zapalenia nerwów, zapaleniach korzonków, lumbago, ischias, reumatyzmu właśnie ze względu na właściwości przeciwbólowe surowca.
• balsam „Адамов корень и горчица” jest stosowany zewnętrznie do wcierania i okładów. Główne wskazania do stosowania balsamu to: choroby dróg oddechowych (zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, astma), zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie ucha środkowego, hemoroidy, żylaki, wrzody żołądka, choroby nerek i dróg moczowych, choroby układu mięśniowo-szkieletowego (zapalenie nerwów, zapalenie stawów, artroza), dolegliwości dermatologiczne (wyprysk, zapalenie skóry), małe skaleczenia i rany na powierzchni skóry.
• balsam-żel „Адамов корень” to zasadniczo preparat wieloskładnikowy zawierający także ekstrakty z szałwii, siedmiopałecznika, dzikiej róży, czerwonej papryki i łopianu ma wyraźne działanie wzmacniające i ujędrniające. Ten lek (tak – jest oficjalnie zarejestrowanym lekiem ziołowym) ma unikalny skład, dzięki czemu wpływając na poprawę krążenia krwi (szczególnie w naczyniach włosowatych) umożliwia prawidłowe nasycanie tkanek niezbędnymi pierwiastkami śladowymi, wzmacnia osłabione komórki mięśniowe, pomaga znormalizować metabolizm potasu, aktywuje procesy regeneracji tkanek, funkcje receptorów skórnych i ma bardzo wyraźne lokalne działanie rozgrzewające.

Przeciwwskazania i skutki uboczne niestety też są

Użycie surowca i preparatów niesie za sobą niebezpieczeństwo szczególnie podczas stosowania dużych dawek leków opartych na ziole. Przedawkowanie może powodować objawy infekcji (gorączka, atonia, utrata masy ciała).

Nie zaleca się stosowania pochrzynu u dzieci poniżej 5 lat oraz u pacjentów z indywidualną nietolerancją składników surowca. Przy nadużywaniu wewnętrznym preparatów opartych na surowcu możliwe są zaburzenia przewodu pokarmowego (biegunka, wymioty) i dlatego stosowanie nie może odbywać się po łebkach i „na oko”.

Niektóre źródła podają informacje na temat przygotowania nasion i młodych łodyg wraz z liśćmi, ale większość receptur skupia się na bulwach rośliny. Zbioru dokonuje się od początku jesieni do pierwszych przymrozków. Korzenie, po oczyszczeniu z ziemi są krojone na małe kawałki (6-7 cm), po czym są suszone w cieniu, w dobrze wentylowanym, suchym pomieszczeniu z dala od bezpośredniego działania promieni słonecznych – jeśli przepływ powietrze zostanie utrudniony lub wilgotność w suszarni wzrośnie, korzenie mogą się spleśnieć. Gotowy wysuszony surowiec ma wygląd małych twardych kawałków w kolorze kości słoniowej o gorzkim smaku.

Leczenie surowcem znane jest od czasów starożytnych. Wszystkie części rośliny uznawano wówczas jako lecznicze

• korzeń był używany wewnętrznie, w postaci odwarów i nalewek
• liście i młode pędy tylko do użytku zewnętrznego

Zioło cechowało się silnymi właściwościami przeczyszczającymi, skutecznością w leczeniu ropni, reumatyzmu, zapalenia stawów, obrzęków, także i drgawek oraz zawrotów głowy. Do dziś kaukascy zielarze smarują miejsce urazu nalewką, która działa jako środek znieczulający i gojący rany.

Do dziś pochrzyn jest tradycyjnie stosowany zewnętrznie w postaci maści, kompresów i nacierań i wewnętrznie w postaci nalewek i odwarów. Nalewki lub odwary stosowane są wewnętrznie na przeziębienia (zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, zapalenie opłucnej), problemy z żylakami, opuchlizną, hemoroidami, w chorobie wrzodowej żołądka, w procesach zapalnych pęcherza moczowego i nerek. Jednakże doświadczenie pokoleń kładzie nacisk na zastosowanie tej drogi podawania głównie u pacjentów z zapaleniem i zwyrodnieniem stawów.

Pewnym sekretnym i wciąż nie wyjaśnionym naukowo zastosowaniem wewnętrznym nalewki z Pochrzynu jest stosowanie go u mężczyzn chcących pozbyć się impotencji. Właśnie z tego powodu czasem zioło zwane jest także „Корень переступня”.

Produkty wytwarzane z surowca stosowane zewnętrznie są skuteczne szczególnie w problemach dermatologicznych (brodawki, czyraki, egzema).

Niestety w tym miejscu Was zmartwię – podobnie jak u Pietrasznika to zioło też nie może być stosowane przez laików. Podstawową zasadą każdego zielicha jest by takowe receptury przygotowywały wyłącznie doświadczone i odpowiedzialne ręce.

Nalewka do użytku wewnętrznego

Do przygotowania i przechowywania nalewek należy wybrać nieprzezroczysty szklany pojemnik – surowiec traci swoje korzystne właściwości pod wpływem światła.

• 100 g korzenia
• ½ litra wódki 40%

Nalewkę maceruje się przez dwa tygodnie w ciemnym szkle regularnie wstrząsając, po tym trzeba ją odfiltrować.

Dawkuje się 25 kropli nalewki, zaleca się rozcieńczyć niewielką ilością wody, wziąć pół godziny po jedzeniu, nie więcej niż 3 razy dziennie. Terapia trwa 30 dni po czym wymagana jest obowiązkowa dwutygodniowa przerwa po czym można powtórzyć terapię ale wyłącznie ze wskazaniem doświadczonego fitoterapeuty.

Nalewka do użytku zewnętrznego

• 200 g korzenia
• ½ litra alkoholu 70%

Przygotowanie jest identyczne jak dla poprzedniej nalewki. Warto otrzymaną nalewkę połączyć z nalewkami z pędów jodłowych, sosnowych lub świerkowych lub z nalewką z nasion gorczycy – wzmacnia się efekt rozgrzewający cenny w niwelowaniu nerwobóli jak i dolegliwości reumatycznych. Połączenie z nalewką lub z intraktem z nasion kasztanowca znajduje zastosowanie w leczeniu żylaków.

Odwar

• 2 łyżki rozdrobnionego korzenia
• szklanka wrzątku

Zalej surowiec wrzątkiem i pyrkaj na małym ogniu przez 5 minut. Pozostaw w cieple przez pół godziny, po czym odcedzić. Lekko wystudzonym odwarem nasącza się bawełnianą gazę i okłada bolące miejsca przez kilka godzin. Okłady można wykonywać dwa razy dziennie. Są bezpieczniejsze gdyż nie podrażniają tak silnie skóry.

Literatura
1. Дикорастущие лекарственные растения CCCP – 1987
2. Энциклопедический справочник. Лечение растениями – wydawnictwo „ANS”, 2005

 

Jak Was znam to zacznie się wsuwanie wszystkiego co „zielone” zatem moja kolejną propozycją będzie „Ciasto Karpuchowe”.

Wygrzebałem je w jednym z ostatnich numerów magazynu „Faerie”. Jedna z Zielonozakręconych, młodych wiedźm zza Wielkiej Wody występująca w necie pod ksywką „Miss Wondersmith” właśnie takową recipe zapodała.

Pokrzywowe Ciasto-Mech (NETTLE MOSS CAKE)

zatem co potrzebujecie:

•  kostkę niesolonego masła (bez dodatków olejowych) o temperaturze pokojowej
• półtorej szklanki sypkiego cukru
• sześć jajek
• dwie łyżki esencji waniliowej
• sok z połowy cytryny
• startą skórkę z dwóch limonek (ostatecznie mogą być też cytryny ale już aromata nie ten)
• sporo młodych pokrzyw by uzyskać dwie szklanki pokrzywowego puree – można wykorzystywać odrosty przez cały rok bo wykoszona Karpucha zawsze odrasta
• cztery szklanki mąki
• cztery łyżki proszku do pieczenia
• pół łyżki soli

No to brać się do roboty:

1. By zrobić puree z pokrzywy, zbierz sporo młodych, świeżych jej liści (rękawiczki – bo Karpucha solidnie dziabie!)
2. Zblanszuj we wrzątki kilka minut, odcedź i natychmiast zahartuj z zimnej łaźni lodowej, aby ostygł
3. Taką masę liściową rozdrobnij na gładką pastę w blenderze – może być konieczne dodanie łyżki wody by ułatwić zblendowanie i uzyskać gładką konsystencję
4. W międzyczasie nagrzej piekarnik do 160°C (bez termoobiegu dodaj dziesięć stopni w górę) oraz przygotuj dwie tortownice ca 22 cm (9”) wysmarowane i oprószone tartą bułką albo wyłożone papierem do pieczenia
5. W dużej misie zmiksuj miękkie masło z cukrem, następnie wbijaj po jednym całe jaja (nie wrzucać skorupek bo nie bawimy się w terapię osteoporozy), na koniec dodaj wanilię, sok z cytryny i starką skórkę i dokładnie wymieszaj
6. W osobnej misie przesiej razem mąkę, proszek do pieczenia i sól
7. Dodaj puree z pokrzyw i dokładnie wymieszaj. Dodaj do wcześniej wymieszanych składników i połącz dokładnie mieszając
8. Napełnij obie tortownice jednakowymi porcjami i piec 25-30 minut (do uzyskania suchego patyczka)

Po ostygnięciu przyszedł czas na dekorowanie:

Oryginalny przepis zawiera krem daglezjowo-grejpfrutowy jednak z powodzeniem igliwie Daglezji możemy zastąpić świerkowym (uważam, że jest mocarniejszą dobrocią aniżeli ichniejsza Douglas Fir).

Zatem potrzebujecie dodatkowo:

• szklankę masła o temperaturze pokojowej (ca 200g)
• ćwierć łyżki soli
• łyżkę świeżego zmielonego igliwia świerkowego
• półtorej łyżeczki soku grejpfrutowego (pomarańczowy też się nada)
• cztery szklanki cukru pudru (ok w funta)

No to jedziemy z dekoracją:

1. Połącz masło, sól i igliwie by uzyskać gładką masę
2. Dodawaj powoli cukier puder mieszając na najwolniejszych obrotach (inaczej opudrujesz kuchnię) do wyrobienia masy o konsystencji ciasta
3. Dodawaj powoli sok z grejpfruta mieszając dalej aż uzyskasz gładka masę. Jeśli masa będzie zbyt płynna można dodać odrobinę więcej cukru pudru lub jeśli będzie zbyt twarda więcej soku
4. Z ostygniętych obu ciast odkrój delikatnie wierzchnią warstwę (użyjesz jej później po rozdrobnieniu do dekoracji) by uzyskać płaską powierzchnię
5. Owiń jedno ciasto delikatnie papierem do pieczenia by nie zapaprać brzegów i wyłóż pierwszą warstwą masy świerkowej, przykryj drugim i wstaw do lodówki na godzinę by wszystko dobrze się połączyło
6. W międzyczasie odkrojone wierzchy rozdrobnij by uzyskać postać posypki
7. Rozsmaruj resztę masy wokół ciasta (wierzch i brzegi). Oprósz całe ciasto uzyskaną posypką lekko wciskając ją w masę by uzyskać efekt „mchu”
8. Można przyozdabiać dowolnie detalami – pychotka 🙂

Uwaga:

piecz w zalecanej temperaturze a może i ciut niższej lecz dłużej – zbyt wysoka temperatura i zbyt szybkie pieczenie może zniszczyć wspaniały odcień zieleni tego ciasta!