Magaretka – Leucanthemum vulgare

Przez tubylców zwana Stokrotką Wolim Oczkiem lub Psią Stokrotką. W literaturze spotkacie ją pod wieloma synonimami:

 

• Bellis major
• Chamaemelum leucanthemum
• Chrysanthemum dentatum
• Chrysanthemum ircutianum
• Chrysanthemum lanceolatum
• Chrysanthemum leucanthemum
• Chrysanthemum montanum
• Chrysanthemum praecox
• Chrysanthemum pratense
• Chrysanthemum sylvestre
• Chrysanthemum vulgare
• Leucanthemum ageratifolium
• Leucanthemum eliasii
• Leucanthemum lanceolatum
• Leucanthemum leucanthemum
• Leucanthemum praecox
• Matricaria leucanthemum
• Pontia heterophylla
• Pontia vulgaris
• Pyrethrum leucanthemum
• Tanacetum leucanthemum

Odrobinę historii o tym ziółeczku przybliżył nam Kuba Babicki w swojej monografii. Zatem pójdźmy jego drogą.

To roślina zarówno jadalna jak i lecznicza niestety bardzo rzadko pojawia się w oficjalnej fitoterapii – z racji obecności w niej alkaloidów pirolizydynowych (toksycznych dla wątroby), nie powinna być dłużej stosowana wewnętrznie niż w tygodniowej kuracji z obowiązkowym minimum sześcio tygodniowym okresem karencji.

Młode, wiosenne liście dawniej dodawano do sałatek bądź to w formie surowej bądź gotowanej – charakterystyczna jest ich subtelna goryczka jaką nadają potrawom. W takiej postaci powszechnie używana w średniowiecznej zarówno kuchni jak i medycynie -100 gram liści Margaretki zawiera ponad 500 jednostek witaminy A.

Świeże liście układane na podłogach działały jako środek odstraszający pchły. Napary z zioła stosowane wewnętrznie były cenione jako środek przeciwskurczowy, moczopędny i wzmacniający.

W Anglii dawniej stosowano Margaretkę na łzawiące oczy, cholerę i wrzody. Dawni zielarze zalecali napary z niej do leczenia astmy, łagodzenia uporczywego kaszlu a zewnętrznie w formie okładów na problemy skórne np. owrzodzenia i obrzęki.

Teraz ciut o surowcu – zbiór odbywa się w maju i czerwcu i jest suszony do późniejszego użytkowania. Zewnętrznie używany na obrzęki, stłuczenia, rany, owrzodzenia i niektóre skórne schorzenia. Odwar z suszonych kwiatów i łodyg używano do obmywania spękanych dłoni. Woda destylowana na bazie kwiatów okazywała się skutecznym środkiem łagodzenia zapalenia spojówek.

W obszarach o dużej populacji roślina ta znacząco wpływa na podtrzymywanie ekosystemu. Pająki używają jej często jako miejsce polowań. Jest ona również ulubionym gatunkiem przy sianiu łąk kwietnych i jako roślina orna. Kwiaty przyciągają wiele pożytecznych dorosłych owadów bzykowatych, których larwy żerują na mszycach zatem ich obecność w ogrodzie pozwala na ochronę innych kwiatów przed mszycami.

Sproszkowane kwiaty Margaretki dodane do zbóż w niewielkiej ilości (ca 2%) są skutecznym środkiem przeciwko wołkom (Sitophilus granarius oraz Sitophilus oryzae).

Roślina słabo toleruje ciężkie metale, dlatego sukcesywnie używa się jej do monitorowania poziomów Pb, Zn, Mn, Cu, Cr i Cd wzdłuż mocno obciążonych ruchem autostrad we Włoszech.

Summa summarum jej Właściwości można określić jako:

• przeciwskurczowe (antispasmodic)
• przeciwkaszlowe (antitussive)
• napotne (diaphoretic)
• moczopędne (diuretic)
• pobudzające miesiączkowanie (emmenagogue)
• wzmacniające (tonic)
• przyspieszające gojenie ran (vulnerary)

Opracowanie powstało dzięki publikacji Kuby Babickiego – Jastrun właściwy